Jak wygląda proces wyboru nowego papieża (konklawe)?

Konklawe to szczególne wydarzenie w Kościele katolickim, podczas którego dokonuje się wyboru nowego papieża. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „conclave”, oznaczającego „zamknięte na klucz”. Odnosi się to do tradycji izolowania kardynałów, którzy podczas wyborów pozostają odcięci od świata zewnętrznego.

Przygotowania do konklawe

Po śmierci lub rezygnacji papieża następuje okres zwany sede vacante („pusty tron”). Kardynałowie z całego świata przybywają do Watykanu, aby uczestniczyć w pogrzebie zmarłego papieża oraz podjąć decyzję dotyczącą następcy. Okres sede vacante trwa zwykle kilka dni lub tygodni, podczas których odbywają się kongregacje ogólne kardynałów, mające na celu omówienie sytuacji Kościoła i profilu przyszłego papieża.

Początek konklawe

W dniu rozpoczęcia konklawe kardynałowie gromadzą się na mszy świętej „Pro eligendo Romano Pontifice” (o wybór papieża), po której przechodzą w uroczystej procesji do Kaplicy Sykstyńskiej. Tam składają przysięgę zachowania tajemnicy dotyczącej przebiegu konklawe oraz dochowania wierności zasadom wyboru.

Po wygłoszeniu słów „Extra omnes!” (łac. „Wszyscy na zewnątrz!”), osoby nieuprawnione opuszczają kaplicę, a drzwi zostają zamknięte. Kardynałowie pozostają odizolowani od świata zewnętrznego, nie mają dostępu do telefonów, mediów ani internetu, by zapewnić całkowitą dyskrecję i brak wpływu czynników zewnętrznych.

Proces wyboru

W wyborach papieża bierze udział maksymalnie 120 kardynałów, którzy w dniu rozpoczęcia konklawe nie przekroczyli 80 roku życia. Głosowanie odbywa się w tajemnicy. Każdy kardynał otrzymuje kartkę, na której zapisuje imię wybranego przez siebie kandydata. Następnie, składając kartkę na pół, podchodzi do ołtarza, gdzie składa swój głos, mówiąc słowa: „Wzywam na świadka Chrystusa Pana, który będzie mnie sądził, że mój głos oddaję na tego, który według mnie powinien być wybrany”.

Do wyboru papieża potrzebna jest większość dwóch trzecich głosów. Jeśli po trzech dniach głosowań (do czterech głosowań dziennie) nikt nie osiągnie wymaganej większości, kardynałowie robią jednodniową przerwę na modlitwę, refleksję i konsultacje.

Biały i czarny dym

Głosy po każdym głosowaniu są spalane. Do ognia dodaje się specjalne substancje chemiczne, które wytwarzają biały lub czarny dym. Czarny dym oznacza, że papież nie został wybrany, biały dym natomiast sygnalizuje, że decyzja została podjęta, a Kościół ma nowego papieża.

Ogłoszenie nowego papieża

Po dokonaniu wyboru nowo wybrany papież pytany jest przez dziekana Kolegium Kardynalskiego, czy akceptuje wybór oraz jakie imię papieskie przyjmie. Następnie papież przebiera się w szaty pontyfikalne, a kardynał protodiakon ogłasza światu z balkonu bazyliki św. Piotra: „Habemus Papam!” („Mamy papieża!”). Następnie podaje imię nowego papieża, który udziela pierwszego błogosławieństwa „Urbi et Orbi” (miastu i światu).