Ciemna strona Thomasa Edisona

Historia Thomasa Edisona, znana z podręczników szkolnych, przedstawia go jako bohatera, który wynalazł żarówkę i rozświetlił świat. Rzeczywistość jest jednak znacznie bardziej złożona i kontrowersyjna. Edison, uznawany za jednego z największych amerykańskich wynalazców, miał skłonność do nieuczciwych praktyk, w tym szpiegostwa przemysłowego i przejmowania cudzych pomysłów.

W 1880 roku Edison opatentował konstrukcję „lampy żarowej”, co dało mu narzędzie do szantażowania konkurentów i umacniania swojego monopolu na rynku oświetleniowym. Był znany z zastraszania konkurentów, a także z przejmowania ich wynalazków. Jego działania na wystawie światowej w Paryżu w 1889 roku, gdzie podpatrywał pomysły innych wynalazców i przesyłał je do swojego laboratorium, są przykładem jego nieuczciwej rywalizacji.

Edison szczególnie zasłynął z wojny z George’em Westinghouse’em, który wraz z Nikolą Teslą promował prąd przemienny, efektywniejszy i tańszy od prądu stałego Edisona. Edison pozwał Westinghouse’a za rzekome naruszenie jego patentu na żarówkę, choć podobne wynalazki istniały już wcześniej.

Przed Edisonem, wielu wynalazców pracowało nad żarówką. W 1806 roku sir Humphry Davy stworzył łuk elektryczny, emitujący światło. James Bowman Lindsay w 1835 roku zaprezentował stałe światło elektryczne. W 1838 roku Marcellin Jobard zbudował żarówkę próżniową, a Aleksandr Łodygin w 1872 roku stworzył prymitywną żarówkę z węglowym żarnikiem. Heinrich Göbel twierdził, że już w 1854 roku wynalazł żarówkę podobną do tej Edisona. Henry Woodward i Mathew Evans wynaleźli własną żarówkę w 1874 roku, ale sprzedali swój patent Edisonowi w 1879 roku.

Ostatecznie, Edisonowi nie udało się zniszczyć Westinghouse’a i musiał się wycofać. Jego następcy usunęli jego nazwisko z firmy i zrezygnowali z agresywnej polityki patentowej. Mit Edisona jako wynalazcy żarówki przetrwał, choć w rzeczywistości było wielu innych pionierów, którzy przyczynili się do tego wynalazku.